جالبه که فیلم حرف‌های زنانه بر پایه واقعیته! من فکر می‌کردم فانتزیه. یه گروهی از مسیحیا هستن به‌نام منونایت‌ها، و واقعاً اینجوری زندگی می‌کردن. اینا همونطوری لباسِ یکدست می‌پوشیدن، با اسب جابجا می‌شدن و سرشماری نمی‌شدن. البته ضعف فیلم اینه که هیچ جغرافیا و پیشینه‌ای بهمون نمی‌ده، حتی چیزایی که مطرح می‌کنه رو درست تشریح نمی‌کنه.
حرف‌های زنانه در نظر اول با بازیگرای فوق‌العاده‌ای که داره و هر کدومشون به‌تنهایی برای یه فیلم خوب کافین، ظرفیت زیادی برای دوست داشته شدن داره، هر چند داستان به‌اندازه کافی برای بروز هنر این همه ستاره جون نداره و یه حضور معمولی رو برای هر کدومشون به ارمغان آورده.
اما کارگردان می‌فهمه؛ سعی می‌کنه خودش بازی درنیاره تا بذاره بازیگرا کار خودشون رو بکنن. یه دلیل مهم برای اینکه کارگردانی می‌فهمه، کاریه که در مورد اون شخصیت مرد فیلم که قراره از شهر بیاد می‌کنه. تقریباً نصف فیلم در مورد مرده صحبت می‌شه و از یه جایی خط استرس تمپوی فیلم رو به دوش می‌کشه. حضورش اونقدر تو ذهن مخاطب سنگین و جدی میشه که آدم میگه با این بازیگرا باید رابرت دنیرو وارد قصه بشه، وگرنه تو ذوق همه می‌خوره.
اما کارگردان نقش داستانی برای مرد نداره و اگه یه چهره مهم وارد فیلم کنه که کار خاصی نکنه، باز هم تو ذوق مخاطب می‌خوره؛ پس به‌معنای دقیق کارگردانی می‌کنه و مرد رو توی یه نما در تاریکی نشون می‌ده که هم هست و هم نیست، و ابهتش حفظ میشه. این گاف رو نمیده که یه بازیگر معمولی بیاره و یه نظر چهره‌ش رو نشون بده.
هر چند گاف رو در مورد فرانسیس مک‌دورمند کبیر میده و اون سلطان‌بانو رو در نقش یه نخاله در دو سکانس نشون میده. تازه آخرش هم منفعل میشه. البته دلیل این حضور اینه که فرانسیس مک‌دورمند یکی از تهیه‌کننده‌های فیلمه، اما کارگردان باهوش باید بفهمه که نباید اینجوری در موردش تو ذوق مخاطب بزنه.
مشکل اصلی فیلم به نظرم اینه که نه جغرافیای درست به ما میده، نه اطلاعات کافی، وگرنه با دو خط اطلاعات تو چهار تا دیالوگ می‌تونست تبدیل به یه فیلم جمع‌وجور تئاتری درجه‌یک بشه. صد حیف! کارگردان که خودش نویسنده هم هست، ما رو با انبوهی از سؤالات رها می‌کنه: مردا کجان؟ کلونی مستعمره کجاست؟ اینا چطوری مردا رو زندانی کردن؟ کدوم قانون از زن‌ها حمایت می‌کنه که مردا تو زندان بمونن و بتونن با وثیقه آزاد بشن؟ اون قانون تا الان کجا بوده؟ حملاتی که دائم ازش حرف می‌زنن چیه؟ یه بار بوده یا به جریان همیشگی خشونت مردان تو زندگی‌شون میگن حمله؟ اون دختره که پسر شده چرا لال‌مونی گرفته؟ اصلاً اینا کدوم گوری‌ان؟ با چهار تا فلاش‌بک مبهم که آدم چیزی نمی‌فهمه.
آدم تو نگاه اول فکر می‌کنه فیلم فانتزیه؛ یه دنیای ساختگی که توش در سال ۲۰۱۰ یه عده هستن که با اسب جابجا میشن اما کالسکه‌هاشون ساختار مدرنی داره، نقشه‌شون شبیه ناکجاآباده، قوانین عجیبی حاکمه، اما وقتی می‌فهمی همه اینا مابإزای واقعی دارن و اینا یه فرقه عجیب‌غریب بودن، کاملاً تو ذوق آدم می‌خوره.
فیلمساز از مخاطب انتظار داره بعد -یا شاید قبل- فیلم بره یه مطالعه مفصل در مورد منونایت‌ها بکنه، یا رمانی که قصه رو ازش اقتباس کرده بخونه، بعد بیاد فیلمو ببینه؟ این سردرگمی و بی‌اطلاعی مخاطب انقدر رو کل فیلم سایه انداخته که اصلاً فرصت نمی‌کنه در مورد مضمون و محتوا فکر کنه. اصلاً فیلم در مورد فمینیسمه؟ یا در مورد یه جور فرقه تو یه دوره و جهل مردمه؟ یا در مورد بشریته؟
مخاطب تا یه جا منتظر می‌مونه که جواب سؤالای اولیه‌ش رو بگیره و با محتوا همراه بشه، اما از یه جایی خسته یا ناامید میشه و دل میده به لبخند «رونی مارا» و نگاه سربه‌زیر «بن ویشاو»، و فیلم هیچ چیز بیشتری براش نداره.
صدای راوی هم فوق‌العاده خوب و تأثیرگزاره. کارگردان نسبتاً فهیم به‌جای اینکه بگرده دنبال یه صدای خوشگل شسته و رفته، یه صدای بی‌نهایت نچرال انتخاب کرده و گذاشته دورگه بشه، کم بیاره و انرژیش رو پاچیده تو فیلم! اما اصلاً راوی کجای داستانه؟ اصلاً چرا اون دختره راویه؟ و باز هم سؤالای بی‌جواب گند می‌زنه به خوبیای فیلم.
اما همه اینا فدای اون ضربدر زدن اول فیلم فرانسیس مک‌دورمند. اون خودش یه فیلم پنج ستاره‌ست لعنتی! این همونه که عرض کردم فیلم در نگاه اول فانتزی به نظر میاد؛ تو اون فرض می‌تونه قابل دفاع باشه، اما اولاً ارجاعات مختلف حتی در جزئیات لباس پوشیدن از یه گروه خاص معاصر برای چیه، اگر قراره کار کاملاً نمادین باشه؟ به نظرم حمل فیلم بر نمادین بودن واقعاً وصله‌کاریه. ثانیاٍ تو فرض فانتزی بودن یا نمادین بودن یه داستان، باز منطق لازمه دیگه. این همه سؤال بی‌جواب جزئی از فرمه؟ این چه فرمیه که سؤال رو پیش بیاری ولی جوابش رو ندی؟ داستان رو هواست. اما شگفتی جغرافیا داشت. منطق هم داشت.